Wat te doen tegen windgeruis

Wind die onder je wielen en rond je hoofd ruist is een van de grootste sensaties tijdens het motorrijden. Maar het is ook een reden waarom velen van ons niet meer zo goed horen

Tekst: John Sandberg

Als motorrijders worden we blootgesteld aan geluidsniveaus waardoor we een verhoogd risico lopen op permanent gehoorverlies, net als operators van luide apparatuur, zoals drilboren en kettingzagen, of heavy metal-muzikanten (vul hier je favoriete Metallica-grap in). Het slechte nieuws is dat langdurige en herhaalde blootstelling permanente en voortdurende schade oplevert, wat betekent dat het alleen maar erger wordt. Het goede nieuws is dat we het makkelijk kunnen voorkomen.

Schadelijke decibels
Langdurige blootstelling aan hard geluid beschadigt ons gehoor door letterlijk op de kleine haartjes diep in onze oren te hameren. Deze haren trillen als reactie op geluidsgolven en zetten de mechanische energie van geluid om in elektrische impulsen die via de gehoorzenuw naar de hersenen worden vervoerd. We worden geboren met 16.000 tot 20.000 van deze geluidsgevoelige haarcellen. Als ze eenmaal beschadigd zijn, krijgen we gehoorverlies en groeien ze niet meer terug. Gehoorverlies door lawaai is subtiel, cumulatief en permanent.

Gehoorverlies door lawaai is zelfs het meest voorkomende permanente en vermijdbare arbeidsongeval ter wereld. Het meeste gehoorverlies op de werkplek treedt niet op door een enkele gebeurtenis met hard geluid, maar geleidelijk in de loop van de tijd als gevolg van langdurige en herhaalde blootstelling aan verhoogde geluidsniveaus. Dezelfde soort blootstelling die wij als motorrijders ervaren.

Volgens onderzoek geldt: hoe luider het geluid, hoe korter de tijd dat onze oren er veilig aan kunnen worden blootgesteld. De geluidsintensiteit wordt gemeten in decibel (dB) en de schaal is logaritmisch, wat betekent dat een geluid dat wordt geregistreerd bij 70 dB (zoals een stofzuiger) 10 keer luider is dan dat van 60 dB – het geluidsniveau van een gesprek tussen twee mensen die een meter uit elkaar staan.

Tientallen jaren van onderzoek bewijzen dat permanent gehoorverlies kan optreden bij acht uur langdurige blootstelling boven 85 dB (een gemiddelde grasmaaier). Wanneer het geluidsniveau hoger is dan 100 dB, kan permanent gehoorverlies optreden in slechts twee uur. Bij 115 dB gaat de maximale tijd al terug naar 15 minuten. Het pijnlijke nieuws: motorrijden op snelwegsnelheden stelt ongedempte oren doorgaans bloot aan meer dan 100 dB. Afhankelijk van de snelheid kan deze oplopen tot 110 dB.

Hoewel het waar is dat uitlaat-, machine- en weggeluid de belangrijkste geluidsbronnen zijn onder de 64 km/u, is de grootste bron van geluid die wij motorrijders ervaren de wind die om ons heen ruist. Dit spervuur van geluid valt onze oren aan met alles, van laagfrequente trillingen tot hoogfrequent gejank.

Verschillende uitrustingsfactoren kunnen het geluidsniveau dempen, met name kuipen (die de wind rond en over je heen kunnen leiden) en helmen. Sommige helmen en kuipen veranderen echter niets aan het geluidsniveau, en sommige windschermen en helmen versterken zelfs windgeruis als gevolg van turbulenties en resonantie.

De eenvoudige oplossing
Het goede nieuws is dat we windgerelateerd gehoorverlies makkelijk en goedkoop kunnen voorkomen door eenvoudige schuimrubberen oordopjes te gebruiken. Schuimrubberen oordopjes zijn verkrijgbaar in verschillende stijlen en materialen en bieden de maximale hoeveelheid geluidsreductie die rijders nodig hebben. De meeste schuimrubberen oordoppen hebben een Noise Reduction Rating (NRR) van 30-32 dB, wat precies de demping is die nodig is om het 105-110 dB-geluid van rijden op snelwegsnelheden terug te brengen naar het niveau van 80 dB dat het gehoor niet beschadigt. Net zo belangrijk is dat schuimrubberen oordopjes comfortabel in bijna alle motorhelmen kunnen worden gedragen.

Sommige rijders zijn sceptisch over het verminderen van omgevingsgeluid via oordopjes. Hun gemeenschappelijke refrein is dat ze de motor van hun motorfiets, het omringende verkeer en andere hoorbare signalen over wat er in hun rijomgeving gebeurt, niet kunnen horen. Feit is dat oordoppen geen stilte produceren. In plaats daarvan dempen ze gewoon de geluiden die je wel bereiken. Motortoerental, passerende auto’s, claxons, sirenes en andere hoorbare geluiden zijn nog steeds waarneembaar tijdens het dragen van oordopjes. De meeste rijders zijn het er zelfs over eens dat oordopjes achtergrondgeluid (bijv. wind) zo goed verminderen dat ze beter in staat zijn om de geluiden die er echt toe doen te horen/onderscheiden.

Een bijkomend voordeel van het dragen van oordoppen is misschien nog wel belangrijker dan gehoorbehoud: minder vermoeidheid. Overmatig en/of langdurig lawaai kan je hartslag verhogen, vermoeidheid en angst veroorzaken, de spierspanning en bloeddruk verhogen en de kans op ongelukken vergroten.

Nog steeds sceptisch? Probeer ze tijdens een rit, bij voorkeur eentje die minstens een uur duurt, en oordeel dan zelf. Oordopjes zijn meer dan alleen het behoud van je gehoor, maar kunnen je ook helpen om meer ontspannen en geconcentreerder te rijden. Dat klinkt als muziek in de oren van elke motorrijder die veilig op zijn of haar bestemming wil komen.

Ken de regels
Wat je noemt een duivels dilemma: als we zonder oordopjes rijden, lopen we het risico op permanente schade aan ons gehoor. Maar in sommige landen betekent rijden met oordopjes dat je de wet overtreedt.

De meeste Europese landen verbieden of beperken het gebruik van oordopjes tijdens het motorrijden niet. Sommige landen doen dat echter wel, waardoor oordopjes illegaal zijn of in het troebele water van wettige interpretatie terechtkomen. In Spanje zijn oordopjes bijvoorbeeld illegaal tijdens het rijden op de weg, net als earbuds, Bluetooth-oortelefoons en headsets, dus zorg ervoor dat je de lokale wet- en regelgeving kent voordat je op reis gaat.

Heb je een verhaal of mening over gehoorverlies door lawaai? Neem dan hier contact met ons op.

---

Trefwoorden: