Rijden zit tussen je oren

Mentale vaardigheden zijn bij motorrijden net zo belangrijk als fysieke vaardigheden, zegt Ray Petry van de Harley-Davidson® Riding Academy. Hier vind je enkele tips om ze onder de knie te krijgen

TEKST DOOR RAY PETRY

De mentale vaardigheden die komen kijken bij het motorrijden zijn naar mijn mening even belangrijk als de fysieke vaardigheden. En dat zeg ik op basis van 40 jaar veilig rijden. Toch krijgen die mentale vaardigheden zelden zoveel aandacht als de fysieke.

Overal waar je kijkt zie je demonstraties van fysieke rijvaardigheid. Dat is begrijpelijk als je bedenkt dat niemand op de tribune zou zitten kijken naar een wedstrijd ‘mentale vaardigheden van het motorrijden’. Toch zijn die mentale vaardigheden wat mij betreft veel indrukwekkender dan fysieke vaardigheden. Opscheppen over je vermogen om op een situatie te reageren met een fysieke vaardigheid versus calamiteiten te slim af zijn met een mentale vaardigheid, is als tegen iemand zeggen dat je een expert bent in bijna crashen. Een superieure strategie gebruiken is het kenmerk van een uitzonderlijke rijder, en dat betekent dat je een crash moet vermijden door vooruit te denken in plaats van je toevlucht te moeten nemen tot fysieke expertise.

Laat me een verhaal delen om dit beter te illustreren. In 1972 was ik een opgewonden negenjarige die vrienden probeerde te maken op het platteland waar mijn ouders onlangs naartoe waren verhuisd. De naaste buur woonde anderhalve kilometer verderop. Vrienden maken bleek onmogelijk, vooral omdat elk kind van mijn leeftijd een crossmotor had en ik niet. Na eindeloos drammen gaven mijn ouders me met tegenzin mijn eerste motorfiets: een 50cc-trailmotor. Bij het motortje zat een rode metalen helm. En een duidelijke waarschuwing van mijn moeder: “Als ik je ooit op dit ding zie zonder die helm, is dat je laatste ritje ooit.” Dat is een regel die ik nog steeds volg, ondanks het overlijden van mijn moeder 16 jaar geleden. Die motorfiets bracht me vrijheid en vriendschap, ervaringen die ik nooit ben vergeten en voor niets zou willen ruilen.

Motorrijden met een superieure strategie is het kenmerk van een uitzonderlijke rijder

Wat heeft dit allemaal te maken met vaardig rijden? Een les die ik op de moeilijke manier heb geleerd. Kijk, ik leerde op die kleine motorfiets hoe ik moest rijden, springen, glijden, driften en al het andere dat je maar kunt bedenken met zo’n ding. Ondanks de strikte GEEN STRAATMOTORFIETSEN-regel bij ons thuis, heb ik kort voordat ik 17 werd een straatmotorfiets gekocht. Dit zorgde voor de nodige ruzie, maar dat is een ander verhaal! Terug naar de 17-jarige Ray… Ik was ervan overtuigd dat ik alles kon en redeneerde dat mijn verbazingwekkende crossmotorvaar-digheden me ook op het asfalt zouden redden. Sjonge wat zat ik ernaast! Ik wist niet alleen niet alles, ik heb ook een hele pijnlijke les geleerd. Toen ik op een dag met veel te hoge snelheid over een voorrangsweg op een kruispunt af denderde, kwam er onverwachts een auto van rechts. Ik kon nog net “NEEEE!” gillen in mijn helm voordat ik de stalen bumper van de Chevy Nova raakte. De voorvork klapte naar binnen en met motor en al schoof ik onder de Nova, die zelf naar rechts uitweek. Ik voel zo’n 40 jaar later nog steeds de beet van de stalen bumper op mijn been. Mijn motor was verwoest, maar ik had alle mazzel van de wereld met alleen blauwe plekken en een enorme kneuzing op mijn linkerdij. De automobilist kreeg een flinke boete en daarmee was dit incident afgesloten.

Fast-forward naar de volgende lente, toen een vriend die een nieuwe motorfiets kocht me zijn oude motor gratis aanbood, maar op één voorwaarde: hij stond erop dat ik een rijvaardigheidstraining zou volgen. Eerst verzette ik me manhaftig, maar uiteindelijk heb ik toch de cursus gevolgd. Achterin dat klaslokaal viel het kwartje pas. Mijn crash lag helemaal aan mij. Ik reed veel sneller dan de maximumsnelheid, op de gevaarlijkste plek voor motorfietsen – een kruispunt – ervan uitgaande dat ik voorrang zou krijgen. Die arme jongen in de Nova heeft nooit de kans gehad om me te zien aankomen en technisch gezien heb ik hem aangereden. Wat ik leerde was dat motorrijders dezelfde verantwoordelijkheid hebben om de weg netjes te delen. Bovendien staat er voor ons het meeste op het spel. We hebben een grotere verantwoordelijkheid voor onszelf en onze passagier. Het is jouw verantwoordelijkheid om andere bestuurders de tijd en ruimte te geven om rekening met je te houden. Dat wil zeggen, rijd op of onder de snelheidslimiet en kies een rijstrook waar je goed zichtbaar bent voor tegemoetkomend verkeer. Dit geeft anderen de kans om je te zien en te verwerken wat ze zien.

Ik begin elke motorrit met een simpele gedachte: mijn belangrijkste doel is om veilig op mijn bestemming aan te komen. Denk er maar eens over na: als je belangrijkste doel is om daar veilig aan te komen, stel je je prioriteiten wellicht anders. Het eerste dat je moet heroverwegen is ‘ergens recht op hebben’. Met deze mindset ga je anders kijken naar een kruispunt waar je ‘recht hebt op voorrang’. Want wie zegt dat je die voorrang ook echt krijgt? Zonder uit te gaan van voorrang, zonder de verwachting dat jouw rijstrook leeg blijft, zonder aan te nemen dat de auto op de kruising jou voor zal laten of de auto naast jou niet zonder te kijken van rijstrook zal wisselen, geeft het jou als bewuste rijder extra kracht om de fouten van anderen goed te maken, ongeacht hun bedoeling. Door zo te denken heb ik talloze gevaarlijke situaties vermeden.

Ik begin elke motorrit met een simpele gedachte: mijn belangrijkste doel is om veilig op mijn bestemming aan te komen. Als veilig aankomen het belangrijkst is, stel je andere prioriteiten

Dus vergeet gelijk hebben. Je hebt helemaal niks gewonnen als je trots in een ziekenhuisbed ligt en zegt: “Maar ik had voorrang!” Ja, die ander was een idioot, maar hij is die dag thuisgekomen en jij niet. Wees de slimmere rijder. Wissel heel rustig van rijstrook om anderen de kans te geven jou te zien en jouw eventuele fouten op te vangen. Wees waakzaam voor anderen op de weg en geef toe aan hun fouten. Toeteren, gebaren maken en schreeuwen zijn geen ontwijkende handelingen. Concentreer je in plaats daarvan op veilig uit de weg gaan. Mijn ervaring is dat bestuurders die net geen ongeluk krijgen vanwege jou uitwijkgedrag, meestal dankbaar zijn en naar je zwaaien in plaats van je de vinger geven.

Om mijn betoog samen te vatten: leer en oefen geweldige fysieke rijvaardigheden, maar stop daar niet. Kies voor deze veilige rijstrategie en oefen hem bij elke rit.

Hoe weet je dat je mentaal een goede rijder wordt? Beschouw elke keer dat je je fysieke rijvaardigheden moet gebruiken, zoals uitwijken of maximaal remmen, als een mislukking van je rijstrategie. Als je je kunt aanpassen aan een situatie lang voordat deze tot een uitwijkmanoeuvre leidt, win je. Dat maakt jouw een mentale rijder.

Ray Petry is een Certified Riding Academy Coach en lid van het Riding Academy™ -team van Harley-Davidson® Motor Company, gevestigd in Milwaukee.

---

Trefwoorden: