Ja of nee: navigatie

Ray Petry bespreekt de voor- en nadelen van het gebruik van een navigatiesysteem op de motor en waar je prioriteiten moeten liggen

Tekst: John Sandberg

Voor critici is GPS-navigatie een afleiding, haalt zo’n systeem het elementaire plezier van het motorrijden weg en heeft het een generatie rijders voortgebracht die misschien wel weten waar ze heen gaan, maar geen idee hebben waar ze zijn. Volgens hen is dit een schoolvoorbeeld van alles wat er mis is in onze moderne, met technologie gevulde wereld. Voor verdedigers biedt GPS-navigatie richtingszekerheid, meer veiligheid en een algeheel aangenamere motorervaring. Volgens hen heeft navigatie veel meer problemen opgelost dan gecreëerd.

Disruptieve technologie
In de periode sinds draagbare systemen op de markt kwamen voor alledaags gebruik, is de menselijke navigatie flink getransformeerd. De meeste mensen vinden dat deze transformatie ten goede is, maar anderen zijn daar niet zo zeker van. Verdwenen zijn uitvouwbare kaarten en klassieke grappen over mannen die weigeren de weg te vragen bij tankstops. Met de alomtegenwoordigheid van smartphones en infotainmentsystemen weten we nu de snelste route naar oma’s huis, het dichtstbijzijnde restaurant en precies hoeveel minuten tot de piepers op tafel kunnen.

Maar met het goede komt ook het slechte. Die een of twee seconden waarin je naar het scherm kijkt om je volgende afslag te checken, kunnen het exacte moment zijn waarop een hert voor je wielen springt, een automobilist plots remt of er troep midden op de weg blijkt te liggen.

“Het probleem met GPS is hetzelfde als het probleem met het veranderen van radiostation, het pakken van een flesje water of een van de andere mogelijke afleidingen van het volledig focussen op rijden”, vertelt Ray Petry, operations and training lead bij de Harley-Davidson^™ Riding Academy. Hij gebruikt GPS-navigatie op zijn Road Glide^® Special. “We zijn niet echt aan het multitasken, we wisselen van taak. Als we van taak gaan wisselen (en laten we eerlijk zijn, de meesten van ons wisselen even van taak, zoals checken welke afslag we moeten hebben), dan moeten we dat zo slim en veilig mogelijk doen.”

Beheers de functionaliteit voordat je gaat rijden
Volgens Ray kan motorrijden met GPS veilig en plezierig, mits de navigatie correct wordt gebruikt. Als er één cruciaal punt is dat moet worden gemaakt over het gebruik van elke functie van een motorfiets, dus ook navigatie, dan is het dat we dat onder de knie moeten krijgen voordat we opstappen. Dat betekent dus oefenen voor vertrek.

“Het is heel onverstandig om pas te ontdekken hoe je je navigatiesysteem gebruikt tijdens het rijden”, zegt Ray. “Ga in plaats daarvan op de motor zitten terwijl deze geparkeerd staat en speel ermee totdat je een expert bent in de functionaliteit en bediening ervan. Ga het systeem pas onderweg gebruiken als het een tweede natuur is geworden.”

Voor Ray is navigatie niet anders dan de rest van de bediening van motorfietsen. “Tijdens je eerste rijles vergt het schakelen al veel concentratie, zelf zoveel dat sommige rijders amper kunnen focussen op de weg die voor hen ligt”, zegt hij. “Van rijstrook wisselen is er ook zo een. Deze taken zijn lastig, totdat we ze onder de knie hebben en ze zonder na te denken kunnen uitvoeren. Als ik nieuwe rijders les geef, oefenen we het wisselen van rijstrook totdat dit volledig automatisch gaat. Hetzelfde geldt voor schakelen. Na voldoende oefening hoef je er niet meer over na te denken. Hetzelfde zou moeten gelden voor de navigatie- en geluidssystemen van je motorfiets.”

Kortom, wees de baas over je navigatiesysteem, en niet andersom.

Let op en geef prioriteit aan rijtaken
Veilig motorrijden vereist dat we aandacht besteden aan onze omgeving, zoals de weg, automobilisten, voetgangers, dieren en mogelijke gevaren. Maar veilig rijden is niet alleen opletten, het is prioriteit geven aan waar we op letten. Volgens Ray is dit hoe we onze aandacht moeten prioriteren tijdens het rijden:

1. Andere weggebruikers, verkeersborden en signalen.
2. Wat de weg je vertelt, inclusief de toestand van het wegdek (gaten, zand, scheuren, troep) en oppassen voor gevaren (zoals een rijstrook die ineens eindigt).
3. Je ontsnappingsroute kennen.

Je ziet dat “Kijken naar mijn GPS om te zien hoeveel km het nog is tot mijn bestemming” niet in de top drie staat van prioriteiten op de motor. En met een goede reden, volgens Ray: “Naar mijn mening moet je je aandacht niet langer dan een halve seconde wegnemen van het rijden, anders liggen je aandachtsprioriteiten verkeerd.”

Maar wat moet je doen als je een paar seconden naar je GPS moet kijken of iets wilt veranderen? “Ga helemaal van de weg af”, zegt hij. “Niet langzamer rijden en onderweg met je navi klooien: ga naar een parkeerplaats of plek waar je volledig stil kunt staan, weg van het drukke verkeer. Stel je GPS opnieuw in of zorg dat je weet wat je wilt weten, voordat je weer de weg op gaat.”

Routes voorprogrammeren, audio gebruiken
Als gebruiker van GPS-navigatie op zijn Road Glide Special heeft Ray uit de eerste hand ervaring met de technologie. Zijn ervaring heeft hem belangrijke lessen geleerd voor het veilig gebruiken van zijn navigatiesysteem.

“Ten eerste, vermijd te veel aandacht voor je navigatie terwijl je in beweging bent”, zegt hij. “Als het meer vereist dan een simpele blik of in- of uitzoom, bewaar het dan voor je volgende stop, of stop om je navi aan te passen. En programmeer altijd je bestemming in het apparaat voordat je gaat rijden.

Ten tweede, gebruik waar mogelijk de audiotechnologie van het systeem om de aanwijzingen door te geven via het geluidssysteem van je motor of de luidsprekers van de headset.

En ten derde is GPS gewoon een navigatiehulpmiddel. Aarzel niet om een instructie te negeren als een situatie die voor je ligt prioriteit heeft. Met andere woorden, sla niet rechtsaf als er geen rechtsaf is.”

Voor Ray is het ontvangen van audioaanwijzingen minder storend dan het volgen van een route op een scherm, waardoor hij zijn eerder genoteerde aandachtsprioriteiten kan behouden. Harley-Davidson biedt meerdere navigatieproducten, van de infotainmentsystemen op bepaalde modellen tot losse GPS-apparaten die je kunt koppelen met Bluetooth-headsets en -luidsprekers. Je lokale Harley-Davidson dealer legt je graag alle opties uit.

Het einde van de wereld zoals wij die kennen?
Voor rijders die geloven dat GPS-navigatie het bewijs is van het einde van de wereld zoals we die kennen – en dat dergelijke technologie onveilig is – is het belangrijk om te accepteren dat de “goede oude tijd” misschien niet zo veilig is als we ons herinneren. Ray herinnert zich: “Vóór GPS maakte ik een routebeschrijving die ik op tape of papier schreef en op het windscherm of tank van mijn motor plakte. Het lezen van die lijst nam zeker meer concentratie weg van het rijden dan het kijken naar een GPS-scherm of het horen van instructies.”

Hij herinnert zich ook dat hij afslagen miste en op het laatste moment manoeuvres maakte om ze te corrigeren. Omgekeerd, wanneer je met GPS een afslag mist of je route wijzigt, word je automatisch omgeleid. “Met GPS ben je nooit verdwaald”, zegt hij. “Ja, je kunt een afslag missen of een verkeerde nemen, maar je hoeft niet in paniek te raken, want het systeem stuurt je gewoon via een andere route. Het is dus niet nodig om op het laatste moment een onveilige manoeuvre te maken om op je route te blijven.”

Heeft de bijna universele afhankelijkheid van GPS-navigatie ons gevoel van avontuur verpest en onze eigen interne navigatievaardigheden verminderd? Misschien. Dat gezegd hebbende: het is nog steeds handig om papieren kaarten (gedrukt of online) te gebruiken bij het voorbereiden van een trip, om een route te zien in de context van iets groters dan de weg waarop je je bevindt. Je maakt een mentale momentopname van de kaart, die nuttig en plezierig is tijdens het rijden.

Verdwaal en neem de lange weg naar huis
Vraag jezelf af wat je zo leuk vindt aan motorrijden. Als de antwoorden zijn vrijheid, avontuur en ontdekking, doe jezelf dan een plezier en zet je navigatie uit.

“GPS-routesuggesties zijn meestal standaard de snelste route in plaats van de meest interessante”, zegt Ray. “Er zijn nieuwe ontdekkingen te doen door simpelweg de lange weg te nemen en de meest memorabele rijervaringen vinden plaats wanneer we verdwalen. Verdwaal dus af en toe en neem de weg die het minst logisch is.”

---

Trefwoorden: